هرمزگان در صنایع دستی ایران اصالت و جایگاه ویژه ای دارد. در این یادداشت می خواهیم سفر کنیم به دنیای پر زرق و برق و رنگی صنایع دستی استان هرمزگان که هرکدام از آنها، زیبایی را به چشمان ما هدیه می دهد.  

حصیر بافی بهترین جایگزین پلاستکیهای بازیافتی امروز!

وقتی به استان هرمزگان سفر می کنیم، نظرمان جلب درختان نخل زیادی می شود که قامت راست کرده اند  و جلوه گری می کنند و نماد خوبی برای جنوب کشور شده اند. نخل آنقدر برکت دارد که ضایعاتش توسط هنرمندان خوش ذوق جنوبی به حصیرهای زیبا و کاربردی تبدیل شده و حالا یک صنعت دستی به نام حصیر بافی را در استان هرمزگان به وجود آورده است که  اصالت دیرینه ای دارد. حصیردر یک مقطع زمانی سقف و سرپناهی برای انسان های غار نشین شده بود و همین باعث شد که از قدیم تا کنون خود را در دل انسانها جا کند و به محبوبیت خود بیفزاید. فرآورده های حصیری در استان هرمزگان شامل ظرف نگه داری نان و میوه که به آن «کفه» می گفتند، نوعی زیرانداز با عنوان «تک» که در روستا ها نیز برای سقف خانه از آن استفاده می کردند و نوعی سینی گرد و بزرگ که به «سپ» مشهور بود.

 از دیگر محصولات حصیری که می توان به آنها اشاره کرد، دمکش، گلدان حصیری،  باد بزن، سبد حصیری بلند جهت نگه داری پوشاک ،سجاده و... می باشد.

اگر با بومیرو همراه شدید می توانید به روستا های  محمودآباد، تزرج، حکمی، آبگرم، لایبیشه، شهوار، برآفتاب، علی آباد و... سری بزنید و در کوچه پس کوچه های روستا، زنان جنوبی را ببینید که مشغول حصیر بافی هستند و لحظه ای دور از دغدغه های شهر، آنان را همراهی کنید.

راستی! یادتان باشد که حتما محصولات حصیری را به شهر و خانه ی خود ببرید و برای همیشه با ظروف پلاستیکی که اکثرا از مواد ضایعاتی بازیافت شده تشکیل شده اند، خدا حافظی کنید. محصولات حصیری به دلیل طبیعی بودن الیاف آن بهترین و مناسب ترین جایگزین ظروف پلاستیکی است و با خیالی آسوده سالهای سال می توانید از آنها استفاده کنید و امنیت سلامتی را به اعضای خانواده خود هدیه بدهید.

حالا سراغ دست آفریده های زنان جنوبی می رویم و با رودوزیهای سنتی که اوج هنر و هویت زنان استان هرمزگان است، آشنا می شویم. هرچند تنوع رودوزی های سنتی استان هرمزگان آنقدر زیاد است که پرداختن به آن در قالب کلمات نمی گنجد، اما در حد وسع، اشاراتی می کنیم تا در فرصتی دیگر مفصل به آن بپردازیم.

گلابتون دوزی:

گلابتون نام نخی است با  روکش فلزی به رنگ طلایی ونقره ای و سفید که زنان خوش ذوق جنوبی با کمک یک  قلاب، طرح های متنوعی که عصاره ی تفکرشان است را  روی پارچه می نگارند. بانوان استان هرمزگان برای تزئین دور یقه، لبه ی شلوارهای محلی و سر آستین دمپایی، لبه پرده، کوسن، سجاده، جلد قرآن،ديوارکوب، پشتی از گلابتون دوزی استفاده می کنند.

روستای برکه خلف یکی از مراکز گلابتون دوزی است با بومیرو همسفر شوید تا زیبایی های این این روستا را ازنزدیک ببینید.

 راستی نمی شود به استان هرمزگان، خصوصا بشاگرد سفر کرد و از این سفر دل انگیز، دست خالی برگشت! پس حتما  یکی از دست آفریده های گلابتون را از این شهر به یادگار داشته باشید.

خوس دوزی

خوس دوزی نیز نوعی رودوزی سنتی است که با استفاده از نوار های باریک رنگی پلاستیکی  روی پارچه ای از جنس تور متجلی شده است و با نقش و نگار هایی که گاها ستارگان شش پر، هشت پر و یا دوازده پر هستند، به پارچه آذین می بخشند. درلا به لای رنگها دو رنگ طلایی و نقره ای بیشتر جلوه گری می کنند و نظر مخاطب را به خود جلب می کنند. هنر خوس دوزی بیشتر در تزئین دستار یا چادر زنانه و مقنعه ،پرده های توری، لباس های محلی، رومیزی، روتختی و... استفاده می شود. 

بادله دوزی

بادله دوزی یا تلی بافی نوع دیگری از رودوزی های سنتی است که با استفاده از نخ گلابتون، نقشهایی به هم پیوسته روی نواری ایجاد می کنند، به طوری که نقش های بزرگ تر دروسط کار و نقشه های کوچکتر در اطراف آن قرار می گیرد ونتیجه ی کار، نواری زیبا با پهنای 15 سانتی متر می شود که در استان هرمزگان برای لبه ی شلوار های زنانه استفاده می شود. این شلوارها دارای شیاری در کنار ساق پا است که با دکمه هایی روی آن باز و بسته می‌شوند.

شک بافی

شک بافی یکی دیگر از هنر های بانوان جنوبی است که با استفاده از بالشتک کوچک پارچه ای و نوعی هاون چوبی که به آن جوغن می گویند و چند قرقره یا قالب، نخ را که معمولا طلایی و نقره ای است روی نوار باریک 5 تا 50 میلی متری می بافند.

شک بافی برای زینت بخشیدن به سفره ی عقد، بقچه، سجاده، مقنعه،پایین دامن، یقه لباس،سرآستین و دمپای شلوار بندری کاربرد دارد. امروزه برای تزئین کوسن، رو مبلی، پرده و... نیز سراغ هنر شک بافی می روند و زیبایی دکوراسیون منزل خود را مدیون این هنر زیبا هستند.

صنایع دستی دریایی

استان هرمزگان دارای 500 کیلومتر نوار ساحلی است که جزر ومد دریا اجسام زیبایی مانند صدف، حلزون و مرجان و... را به ساحل نشینان هدیه می دهد. هم جواری با ساحل دریا این فرصت را برای هنرمندان خوش ذوق جنوبی ایجاد کرده که با استفاده از اجسامِ بی جان دریایی، اثرهای فاخر و بسیار زیبایی را خلق کنند.

حتما صنایع دستی دریایی را برای یادگاری به دیار خود ببرید و از آن لذت ببرید.

جزیره ی هرمز رنگین کمانی از جنس شن

زنان خوش ذوق جنوب با استفاده از خاک هرمز که از طیف های رنگی وسیعی برخوردار است و قرار دادن آن درون شیشه، اجسام زینتی گوناگونی تولید می کنند. اما با توجه به اخلالی که در طبیعت ایجاد شد، شن های صنعتی جایگزین خاکهای رنگی هرمز قرار گرفت.