آداب و روسوم بختیاری ها

هادی اسدی

1399/02/14

شب یلدا

صله رحم هدف اصلی برگزرای شب یلداست.کرسی داغ،خوردن میوه های فصل و آب پز کردن کدو تنبل (نماد خورشید) و ریختن آن در آش کشک از آداب و سنن شب یلدا در چهار محال بختیاری به حساب می آید.

روستاهای حاشیه زاینده رود مرکز شنبه گردی

شنبه گردی رسمی است که اجرای آن مقارن شده با فصل بوم گردی و بمانند سیزده بدر، مردم به طبیعت گردی در چهار محال بختیای می پردازند.

مراسم شنبه گردی در اولین شنبه سال نو و بیشتردر حاشیه زاینده رود برگزار می شود. فصل بهار فصل رویش گیاه باخاصیت "مُچه" است که مردم در شنبه گردی می چینند و با آن آش خوشمزه ای می پزند.

 

مراسم عروسی:

شکاری سخت پیش از عقد و ازدواج

رسم است داماد پیش از عقد و ازدواج در مراسمی جامه شکار می دوزد و به تن می کند، اقوام او را به شکار "بزکل" ( بز یک شاخ) می فرستند. شکار موفق بزکل به منزله صدور مجوز برای برگزاری مراسم عقد و عروسی است، چراکه جوان با این کار ثابت می کند از پس اداره زندگی برمی آید. در مراسم ولیمه ای از گوشت بزکل به میهمانان می دهند.

در قدیم میان بختیاری ها رسم بوده عروس و داماد را در کودکی یا نوزادی به هم نشان می کردند و موعد ازدواج خطبه عقد این 2  جاری می شد، که به آن ناف بران می گویند.

بافتن قالی

عروس پیش از ازدواج قالی را شروع به بافتن می کند و باید پیش از مراسم ازدواج به اتمام رساند تا آن را به خانه شان ببرد.

عروس کشان

 بعد مراسم عروسی ، اقوام و خویشان  با در دست گرفتن آینه و شمعدان عروس و داماد را به خانه شان بدرقه می کنند. شانس داشته باشید و در حین  بوم گردی این مراسم را در روستاهای چهار محال بختیاری ببینید چراکه در برخی روستاها و عشایر بختیاری ، مراسم سنتی برگزار می شود و عروس و داماد را سوار بر اسبی می کنند و با خواندن اشعار محلی و رقص سنتی آنها را به منزلشان بدرقه می کنند.

مراسم دستبرد به اموال

اقوام و خویشان داماد بعد عروسی منتظر می مانند تا اگر عروس و اقوامش نتوانند حدس بزنند حاضرین(قوم داماد) که او را تا خانه داماد بدرقه کرده اند، در آنجا به چه چیزی دستبرد زده اند(دستبرد  جهت مزاح ) روز بعد با برگرداندن آن وسیله به منزل داماد، عروس را گرد آتشی چرخانده و گوسفند یا میشی قربانی می کند.

مراسم ختم و سوگواری

در مراسم سوگواری برای از دست رفته ای آواز سوزناکی به زبان لری می خوانند که  گاگریو شهرت دارد. بختیاری ها هنوز بر سر مزار دلاوران و معتبرین شهر، برد سنگی (شیرسنگی) به نشان عظمت و پاسداشت او نصب می کنند.

 مراسم محرم

از مراسم های محرم چهارمحال بختیاری می توان به خیمه سوزان و تعزیه حضرت قاسم (ع) در شهرستان طاقانک، فرو بردن عَلَم در قدمگاه  شهرستان گرداب، گل زنی، مراسم آقا سلام و مراسم چاق چاقو شب عاشورا اشاره نمود.

رسم است در روز تاسوعا و عاشورا روستائیان و کشاورزان چهارمحال بختیاری، نوبت آب خود را  به سمت بیابان ها هدایت و جاری می کنند تا گیاهان و حیوانات سیراب شوند.

شیرواره

این رسم در میان عشایر بیشتر مرسوم است و با گروه گروه شدن به توزیع و تقسیم شیرگاو روستا یا عشایر (شبیه سهمیه بندی) می پردازند.

بر اشکنادن

در این رسم برای برداشت محصولات کشاورزی (بمنظور سرعت عمل بیشتر و جا نماندن از قشلاق)مسابقه ای در میان کشاورزان ترتیب می دهند تا هرکس بعنوان نفر اول در اتمام برداشت زمین هایش اقدام کرد برنده مسابقه معرفی شود.

صلوات خوانی

روستای"ده لی" شهرستان اردل مرکز برگزاری این رسم است.50 متر باقیمانده برنج یا گندم جهت برداشت را "صلواتی" می نامند.پس این مقدار را درو و جهت خیرات به مستمندان و نیازمندان می دهند.

جشنواره ها

در اواسط اسفند جشنواره بلوط در شهرکرد برگزار می گردد.

در اواسط پاییز (معمولا آبان ماه هر سال) جشنواره های بازی های محلی در اطراف روستاها و شهرهای چهار محال بختیاری بصورت گردشی برگزار می شود.

sideHeader

نظرات کاربران

sideHeader