اربا دوشاب (سوغات و صنایع دستی استان گیلان) 

از قسمت خوراکی آربا دوشاب را انتخاب کرده‌ایم. در این قالب هم می‌شود حوزه سوغاتی و صنایع دستی، هم حوزه کسب‌وکار های کوچک روستایی را بررسی کرد و هم به دلیل برگزاری مراسم خاص که در طی تولید این محصول انجام می‌شود، بخش آداب و رسوم را نیز مورد کنکاش قرار داد.

این شیره مخصوص از یک میوه خاص و بومی این استان به نام خرمالوی وحشی طی مراحل بسیار زیاد و به قول معروف گذر از هفت خان رستم به دست می‌آید؛ که نام محلی این میوه ((اربه یا خرمندی)) است؛ که در جنگل های گیلان و مازندران به صورت وحشی و خودرو رشد می‌کند؛ و شباهت زیادی به گوجه فرنگی داشته و طعم بی نظیر و خاصی بین شیرینی و گسی دارد. داستان این محصول همانند داستان های تاریخی و ادبی شروعش دل کندن از درخت در اعماق جنگل بوده؛ و عاقبتش پس از پتک خوردن و به سر خاکستر دیدن، سوختن در آتش است.

پخت اربا دوشاب در شهرستان های مختلف گیلان از جمله آستارا، رضوانشهر، تالش، ماسال، لاهیجان، فومن، شفت، املش، رودسر، لنگرود و... انجام می‌شود ولی جشنواره اربه دوشاب در شهر آستانه در قالب ثبت ملی در راستای معرفی هر چه بیشتر این محصول و افزایش رونق این کسب و کار بومی، سنتی برگزار می‌شود.

خوشبختانه در سال های اخیر رغبت به پخت اربا دوشاب فزونی یافته، گویا در این صنعت پیر جانی تازه دمیده شده است. برکات فراوان پاگیری دوباره این سنت و تولید اربا دوشاب فقط نصیب بومیان و تولیدکنندگان منطقه نمی‌شود. این محصول علاوه بر رونق کسب‌وکار بومی و روستایی اربا دوشاب به دلیل کاملاً ارگانیک بودن و مزایای بسیار زیاد و متنوع از لحاظ درمانی موهبات فراوانی را به مصرف کنندگان خود تقدیم می‌کند.

آقای مسرور چهر دکتر طب سنتی معتقد است: دوشاب گیلان به علت داشتن خواص آنتی اکسیدانی و ارگانیک بودن میوه اَربا، اغلب از سوی پزشکان طب سنتی برای درمان رماتیسم و انرژی بخشی تجویز می‌شود.

قابلیت بالای نگهداری بدون یخچال این ماده ارزشمند که هیچ‌گونه نگهدارنده ای در آن وجود ندارد را هم باید به مزیت‌های این محصول افزود؛ چرا که اگر میکروب و یا آلودگی در دوشاب اربا نفوذ کند، بلافاصله تغییر رنگ می‌دهد. دوشاب خرمالوی جنگلی گیلان اگر دو 3 سال در کوزه نگهداری شود، تبدیل به سرکه می‌شود و به عنوان ترشی کاربرد دارد.

این ماده با ارزش غذایی به دلیل طبع گرمی که دارد از دیرباز سپر و محافظ شالیکاران در مقابل رطوبت بوده است. از این محصول در طبخ غذاها و شیرینی های محلی متنوعی همچون: کاکا دوشاب، حلوا دوشاب، برنج بوداده دوشاب، نان محلی، کدو دوشاب، شربت و سرکه دوشاب استفاده می‌شود.

این ماده با ارزش غذایی به دلیل طبع گرمی که دارد از دیرباز سپر و محافظ شالیکاران در مقابل رطوبت بوده است. از این محصول در طبخ غذاها و شیرینی های محلی متنوعی همچون: کاکا دوشاب، حلوا دوشاب، برنج بوداده دوشاب، نان محلی، کدو دوشاب، شربت و سرکه دوشاب استفاده می‌شود.