سفالگری (کسب و کار روستایی در گیلان)
سجاد باقری
سفالگری (کسبو کار روستایی گیلان)
سفالگری، هنری زیبا و ظریف است که در ایران و استان گیلان عمری به قدمت تاریخ دارد. به گفته محققان، زنان ایرانی سفالگری را ابداع کردهاند. آنها گل را دور سبدهای خود میگرفتند و بعد در آتش میپختند، به این طریق ظرفهای سفالی میساختند. این صنعت در گیلان قدیم موردتوجه قرار گرفت و شروع به ساخت ظرفها و مجسمههای سفالی کردند. گفته میشود آثار سفالی پیشازتاریخ گیلان، ازجمله شاهکارهای هنری به شمار میرود. نمونه بارز سفالگری در گیلان، شیروانیهای سفالی است. همچنین ظرفهای سفالی نظیر کمج و خون، کوزههای سفالی، آتشدان، کوزه ماست، گیلی تابه و... از محصولات سفالی استان گیلان محسوب می گردند
گمج، یکی از محصولات پرطرفدار گیلانی است که به گفتهی محلیها، بهترین خاک برای آن، خاک روستای جیرده است. مقاومت این خاک در برابر آتش بسیار زیاد است و برای همین، جیرده را مهد سفال گیلان مینامند. گمج، ظرفی است که در دارد و رنگ آن سبز است. کمتر کسی را در ایران میتوان یافت که گمج را نشناسد. همچنین گمج یکی از سوغاتیهای پرطرفدار در کشورهای دیگر نیز هست؛ که زمینهساز صادرات این محصول و محصولات مشابه بهشرط ساخت و تبیین زیرساختهای لازم از سوی مسئولین مربوطه است، هست.
گمج یکی از اصلی ترین ظروف سفالی و محلی استان گیلان است که از آن در تهیه و طبخ انواع خورشت و غذاهای محلی استفاده می کنند. روستاهای گیلان نظیر جیرده شفت، بالاده اسالم، خمیر محله املش، لارسر صومعه سرا، خمیر محله رودسر و .... تولید سفال های سنتی همچنان رواج دارد و انواع ظروف سفالی لعاب دار و بدون لعاب نظیر گمج، خمره، کوزه، تنور، نمکیار و ..... تولید می شود.
گمج یکی از اصلی ترین ظروف سفالی و محلی استان گیلان است که از آن در تهیه و طبخ انواع خورشت و غذاهای محلی استفاده می کنند. روستاهای گیلان نظیر جیرده شفت، بالاده اسالم، خمیر محله املش، لارسر صومعه سرا، خمیر محله رودسر و .... تولید سفال های سنتی همچنان رواج دارد و انواع ظروف سفالی لعاب دار و بدون لعاب نظیر گمج، خمره، کوزه، تنور، نمکیار و ..... تولید می شود.
هربرت رید، نویسنده انگلیسی «سفالگرى را سادهترین و درعینحال دشوارترین هنرها میداند. سادهترین از آن جهت که ابتداییترین و دشوارترین به این دلیل که انتزاعیترین هنرها است و سفالگرى را ازلحاظ تاریخى در شمار قدیمیترین هنرها قرار میدهد.»
منبع:
1- رید، هربرت. معنى هنر، ترجمه نجف دریا بندرى، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى، سال نشر 1374 ــ صفحه 23